Kampinoski Park Narodowy

Kampinoski Park Narodowy - to co najważniejsze i należy o nim wiedzieć

KPN został utworzony dzięki inicjatywie m.in. Jadwigi i Romana Kobendzów dnia 16 stycznia 1959 r. Ponadto park znajduje się na obszarze Puszczy Kampinoskiej, w pradolinie Wisły i zachodniej części Kotliny Warszawskiej, w województwie mazowieckim. Oprócz tego jest w bezpośrednim sąsiedztwie stolicy państwa. Dodatkowo obejmuje fragment równiny łowicko – błońskiej na zachodzie oraz warszawskiej na wschodzie. Ponadto park sąsiaduje z miastami takimi jak Warszawa, Sochaczew, Łomianki i Stare Babice.

Kładka i wieża widokowa na mokradłach w Granicy - Kampinoski Park Narodowy

W efekcie powierzchnia parku wynosi 38 544,33 ha, a Ośrodek Hodowli Żubrów im. Ignacego Mościckiego w Smardzewicach w województwie łódzkim zajmuje 72,40 ha z tej powierzchni. Dodatkowo park jest otoczony strefą ochronną o powierzchni 37 756 ha. Warto zaznaczyć, że 21 stycznia 2000 roku Kampinoski Park Narodowy został wpisany na światową listę rezerwatów biosfery UNESCO.

Muzeum Puszczy Kampinoskiej w Granicy już otwarte! W skład Ośrodka Dydaktyczno - Muzealnego wchodzi również Skansen Budownictwa Puszczańskiego

Muzeum w Granicy wchodzi w skład Ośrodka Dydaktyczno – Muzealnego im. Jadwigi i Romana Kobendzów i mieści się na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego. Dodatkowo zwiedzić możemy m.in. Skansen Budownictwa Puszczańskiego. Po trwającym kilka lat remoncie od końca czerwca 2024 roku podziwiać można ekspozycje przyrodnicze oraz podczas zajęć dydaktycznych dowiedzieć się o dziedzictwie tego regionu. Drewniane zabudowania przyciągają uwagę odwiedzających. Nic dziwnego, Muzeum w Granicy powstało w budynkach dawnego nadleśnictwa Kampinos. Kompleks został poddany rewitalizacji, a w budynku dawnej kasjerówki podziwiać możemy szkielet łosia. To wszystko tuż obok leśnego Obszaru Ochrony Ścisłej „Granica”. Ośrodek dydaktyczno – muzealny KPN to jeden z punktów znajdujących się na trasie ścieżki dydaktycznej. Granica to chętnie odwiedzane miejsce podczas organizowanych przez nas wycieczek w Kampinoskim Parku Narodowym. Dodatkowo dla grup szkolnych prowadzimy również zajęcia integracyjne na polanie wypoczynkowej. Chętnie wybieranym elementem programu naszych wycieczek jest ognisko z kiełbaskami.

Muzeum w Granicy

Unikat w skali Europy na szlaku turystycznym w Kampinoskim Parku Narodowym czyli wydmy śródlądowe i bogata fauna i flora

Wbrew pozorom w Kampinoskim  PN znajduje się największy kompleks wydm śródlądowych w Europie, które ukształtowały się wskutek topnienia lodowca. W rezultacie ten obszar prezentuje urozmaicony krajobraz dzięki kontrastującym ze sobą elementom. Bagna (w tym torfowiska) i wydmy (czasami bardzo suche) stanowią jego charakterystyczne cechy. Dodatkowo, obszar parku jest przedmiotem ochrony czynnej, ścisłej oraz krajobrazowej. Ważne jest także uznanie parku za ostoję ptaków o europejskim znaczeniu i jego uwzględnienie w obszarze NATURA 2000. KPN chroni najcenniejsze fragmenty parku w 22 obszarach ochrony ścisłej, które zajmują 12% powierzchni. Największy z tych obszarów to Sieraków. Należy zauważyć, że na pozostałych obszarach prowadzi się działania mające na celu przywrócenie utraconych walorów przyrodniczych, takie jak przebudowa drzewostanów, odtwarzanie stosunków wodnych i reintrodukcja gatunków roślin oraz zwierząt. W rzeczywistości KPN posiada 156 drzew pomnikowych, w tym najstarszy z nich, „Dąb Kobendzy”, liczący ponad 330 lat.

Turystyka w KPN:  czyli przyroda na horyzoncie, cmentarz w Palmirach i żubry w Smardzewicach

Kampinoski Park Narodowy - szlak żółty - mostek na kanale Łasica w rejonie Granicy

Niewątpliwie ten jeden z polskich parków stanowi ważne miejsce rekreacyjne i wypoczynkowe dla mieszkańców stolicy. Ściśle mówiąc  preferują przede wszystkim turystykę pieszą jako główną aktywność. Dodatkowo, na terenie parku spotkać można wielu rowerzystów, którzy przemierzają Kampinoski Szlak Rowerowy. Ściśle biorąc park obejmuje całą przestrzeń i w jego zachodniej części ciągnie się wzdłuż rzeki Bzura. Poza tym istotne jest, że turystyka i rekreacja w parku dozwolona jest od świtu do zmierzchu. W efekcie turyści i odwiedzający mają tu dostęp do szlaków turystycznych o długości około 360 km – pieszych, rowerowych i tras konnych. W istocie najdłuższy jest  Kampinoski  Szlak Rowerowy biegnący wokół parku. Warto również przemierzyć Główny Szlak Puszczy Kampinoskiej koloru czerwonego. Biegnie on z Dziekanowa Leśnego do Brochowa i ukazuje najpiękniejsze miejsca w Kampinoskim Parku Narodowym. Główny Szlak Puszczy Kampinoskiej ma długość 57 kilometrów.

Dodatkowo przygotowano 19 parkingów i 12 polan wypoczynkowych na obrzeżach parku. Dzięki temu można zwiedzać Palmiry, Granicę czy spacerować ścieżkami dydaktycznymi. Należy pamiętać, że park angażuje się również w działalność edukacyjną. W wyniku tego w Izabelinie działa Centrum Edukacji a w Granicy Ośrodek Dydaktyczno – Muzealny im. Jadwigi i Romana Kobendzów.

Kampinoski Park Narodowy jako niemy świadek historii - miejsca pamięci z okresu powstań i wojen

Z pewnością park ma za zadanie ochronę pamiątek historycznych i kulturalnych. Należy pamiętać, że w przeszłości Puszcza była świadkiem wielu wojen, powstań i bitew. Ściśle biorąc II wojna światowa stanowi najbardziej krwawy okres. Bezsprzecznie w czasie której armie „Poznań” i „Pomorze” toczyły walki na rzecz odsieczy Warszawie we wrześniu 1939 roku. Dodatkowo przez cały okres okupacji puszcza służyła jako schronienie i miejsce szkolenia dla żołnierzy Armii Krajowej. W istocie teren ten był całkowicie wolny od okupanta, dlatego nazwano go wówczas „Niepodległą Rzeczpospolitą Kampinoską”. W efekcie Grupa AK o nazwie „Kampinos” udzielała przez dwa miesiące pomocy podczas powstania warszawskiego. Bezsprzecznie liczne cmentarze  oraz rozsiane po całej puszczy mogiły powstańców są świadectwem tamtych wydarzeń. Oprócz tego nie można również zapomnieć o potyczkach podczas Powstania Styczniowego 1863 roku. W rezultacie okazałe drzewo znajdujące się w miejscowości Górki było niemym świadkiem mordów popełnianych na Polakach, dlatego nazwano je „Sosną Powstańców”.

Górki - Sosna Powstańców 1863 - Kampinoski Park Narodowy
Mauzoleum Palmiry: Pamięć Polaków straconych w niemych lasach i centralny zlot młodzieży PTTK

Bezsprzecznie cmentarz – mauzoleum w Palmirach jest miejscem spoczynku dla Polaków. Należy pamiętać, że  Niemcy rozstrzelali rodaków podczas masowych egzekucji w latach 1939 – 1943. Bez wątpienia Niemcy dokonywali tych mordów potajemnie w Puszczy Kampinoskiej i innych lasach podwarszawskich. W rezultacie obecnie na cmentarzu w Palmirach znajduje się 2204 grobów Polaków. Bezsprzecznie padli oni ofiarą eksterminacyjnej polityki hitlerowskich Niemiec. Poza tym Palmiry są obecnie miejscem centralnego zlotu młodzieży PTTK.

Dodatkowo w parku i jego okolicy istnieje wiele zabytków architektury, z których najbardziej znane są te związane z życiem Fryderyka Chopina. Ściśle mówiąc dworek i zabytkowy park w Żelazowej Woli, miejsce urodzenia kompozytora. Oprócz tego kościół obronny w Brochowie. W tym kościele rodzice Fryderyka zawarli związek małżeński, a później sam kompozytor został w nim ochrzczony. Niedaleko znajduje się również Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie, które koniecznie warto odwiedzić, zwiedzając zachodnią część Puszczy.

Kto powrócił do Puszczy i żyje między wydmami i bagnami?
Łoś w Kampinoskim Parku Narodowym

Tereny parku stanowią unikalne miejsce dla różnorodnej fauny w środkowej Polsce. Warto podkreślić, że badania wykazały obecność blisko 4 000 gatunków bezkręgowców. W rezultacie szacuje się, że może tu żyć nawet kilkanaście tysięcy gatunków tej grupy zwierząt. W związku z tym można również spotkać blisko 30 gatunków ryb, 13 gatunków płazów, 6 rodzimych gatunków gadów, ponad 200 gatunków ptaków (w tym blisko 150 lęgowych) i ponad 50 gatunków ssaków. Dodatkowo prowadzi się w tym celu monitoring. Równie ważne jest, że w parku występują także przedstawiciele wszystkich tych grup zwierząt, chronieni przez prawo krajowe i europejskie. Głównym symbolem Kampinoskiego Parku Narodowego jest łoś, który znajduje tu drugie co do wielkości siedlisko w Polsce (po Biebrzańskim PN). Z pewnością obecność łosi, bobrów i rysi jest wynikiem programów reintrodukcji.

Bogactwo roślinności na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego

W rzeczywistości bogactwo różnych siedlisk w tym miejscu przyczynia się do dużej różnorodności roślin. Co więcej znajduje się tu około 150 różnych zbiorowisk roślinnych. W rzeczywistości obejmujących ponad 1400 gatunków roślin naczyniowych i około 150 gatunków mszaków. Bezsprzecznie Chamedafna północna będąca reliktem z epoki polodowcowej stanowi niezaprzeczalną ciekawostkę. Dodatkowo brzoza ciemna, charakteryzująca się czarną korą. W parku i jego otulinie rosną 74 gatunki drzew, przy czym obecnie najważniejszymi są sosna zwyczajna, olsza czarna, brzozy (brodawkowata i omszona) oraz dęby (szypułkowy i bezszypułkowy). Niewątpliwie największy obszar parku zajmują lasy, składające się głównie z borów świeżych. W rzeczywistości w podszyciu można znaleźć jałowiec, kruszynę, jarzębinę, a czasami dęby. Ponadto runo jest zdominowane przez krzewy i mchy, takie jak borówki, wrzosy oraz kostrzewa owcza. Dodatkowo na niektórych suchych i prześwietlonych obszarach można spotkać porosty. Warto również zauważyć, że najbardziej jałowe fragmenty zajmują płaty chrobotkowe.

Zawilec żółty w Kampinoskim Parku Narodowym
Olsy i łąki: bogactwo przyrodnicze terenów bagiennych

Olsy są typowymi zbiorowiskami leśnymi dla terenów bagiennych, na których mchy, rośliny zielne i krzewy rosną na kępach. Dodatkowo, dolinki, zalewane wodą, stanowią miejsce występowania roślin olsowych i szuwarowych. W rzeczywistości olsy charakteryzują się niedostępnością, co sprawia, że są dobrze zachowanymi zbiorowiskami leśnymi i stanowią ostoję rzadkich gatunków zwierząt. Natomiast łęgi jesionowo – olszowe zlokalizowane są wzdłuż brzegów strumieni, kanałów oraz na obrzeżach olsów. W istocie w początkowym okresie większość terenów bagiennych porastały lasy, a jedynymi otwartymi obszarami były trawiaste szuwary i turzycowiska. W efekcie karczowanie polan rozpoczęto tam później, a działalność człowieka doprowadziła do powstania półnaturalnych łąk na osuszonych obszarach. Na tych łąkach można znaleźć wiele rzadkich gatunków roślin. Krótko mówiąc storczyki, goździk pyszny czy kosaciec syberyjski, a także łąki świeże z charakterystycznymi trawami, takimi jak rajgras wyniosły.

Warto zobaczyć to, co tutaj najcenniejsze - czyli wydmy i bagna

Nie czujesz się na siłach aby samodzielnie zwiedzać Kampinoski Park Narodowy? Dobrze trafiłeś! Skorzystaj z usług kampinoskiego przewodnika. Stworzy dla Ciebie wędrówkę lub wycieczkę rowerową i pokaże Ci najciekawsze miejsca. Uzupełnij formularz kontaktowy lub kliknij przycisk znajdujący się poniżej, który Cię do niego przekieruje.

Paulina Kurowska - przewodnik po Kampinoskim Parku Narodowym - Atrakcje Bez Granic