Zwierzęta w Kampinoskim Parku Narodowym
W tym artykule dowiesz się jakie można spotkać zwierzęta w Kampinoskim Parku Narodowym. Niektóre z nich były tu od zawsze, inne wróciły po dłuższej przerwie. Część z nich samodzielnie zdecydowała się na powrót, inne „zachęcono” i stworzono idealne warunki do rozmnażania się. O których mowa? – dowiecie się w dalszej części wpisu.
Spis treści
Kampinoski Park Narodowy wraz z otaczającą go strefą ochronną stanowi jedną z kluczowych ostoi fauny na polskich terenach nizinnych
KPN, dzięki zróżnicowanym siedliskom, może być domem dla około 50% polskiej fauny, czyli blisko 16,5 tys. gatunków. Dotychczas potwierdzono 5,5 tys., w tym ponad 420 chronionych, 15 nowych dla nauki i 25 unikalnych w Polsce. Bezkręgowce, w tym owady (ok. 5 150 gatunków), dominują wśród zidentyfikowanej fauny. Występują tu reliktowe gatunki świadczące o pierwotnym charakterze lasów, jak pachnica dębowa, kruszczyca okazała i zgniotek cynobrowy, które są rzadkością w Polsce. Spotyka się także gatunki tundrowe, będące pozostałością epoki lodowcowej, oraz południowe, np. pająka strojnisia nadobnego, zasiedlające nasłonecznione wydmy. Obecna fauna parku świadczy o jego wyjątkowym znaczeniu przyrodniczym, choć jej pełne poznanie wciąż pozostaje wyzwaniem.
Zwierzęta w Kampinoskim Parku Narodowym. Które możemy spotkać wędrując puszczańskimi szlakami?
Kampinoski Park Narodowy to prawdziwe bogactwo przyrody, gdzie podczas wędrówki można spotkać wiele gatunków zwierząt. Na bardziej otwartych terenach, takich jak łąki i polany, często zobaczymy sarny, dziki czy jelenie. Liczebność tych ostatnich w ostatnim dziesięcioleciu zwiększyła się w szybkim tempie. Statystyki za 2023 rok podają, że na terenie KPN jest ich już prawie 700. Zdarza się, że w głębi lasu zauważymy lisa lub borsuka.
Wędrując w ciszy, mamy szansę usłyszeć, a czasem zobaczyć łosia, który jest symbolem parku i jednym z jego największych mieszkańców spośród 57 gatunków. Spacerując szlakami Kampinosu, warto uważnie patrzeć i wsłuchiwać się w otaczającą przyrodę – każde spotkanie ze zwierzęciem staje się niezapomnianym przeżyciem.
Które dzikie zwierzęta w Kampinoskim Parku Narodowym znalazły się tutaj w naturalny sposób?
Dzikie i miejscami niedostępne tereny Kampinosu sprzyjają występowaniu zwierząt stroniących od ludzi. W tym miejscu warto wspomnieć o wilkach, które zaczęto obserwować od 2013 roku. Obecnie ich liczebność wynosi ponad 20 osobników, które tworzą dwie rodziny: wschodnią i zachodnią. Wilki w połączeniu z reintrodukowanymi rysiami odpowiadają za naturalną regulację liczbę kopytnych. Ponadto znajdują się tu jeszcze takie drapieżniki jak: tchórz, kuna czy czy lisy.W tym miejscu należy również wspomnieć o nietoperzach. Choć trudno je dostrzec to są interesującą grupą ssaków. Na terenie parku bytuje 16 gatunków. Najcenniejszymi są: mopek, nocek duży, nocek łydkowłosy i gacek szary. Miejscem ich hibernacji są piwniczki ziemne, forty oraz bunkier na Łużowej Górze. Tam też znajduje się największy mural nietoperza w Polsce.
Które zwierzęta w Puszczy Kampinoskiej zostały reintrodukowane dzięki czynnym zabiegom ochrony przyrody?
Na początek przypomnienie co to jest reintrodukcja. Jest to proces ponownego wprowadzenia do środowiska naturalnego gatunku zwierząt lub roślin. Gatunek, który wcześniej tam żył, ale wyginął lub zniknął z danego terenu. Celem jest przywrócenie równowagi ekologicznej i wzbogacenie bioróżnorodności. Na terenie KPN reintrodukcji zostały poddane trzy gatunki zwierząt.
Jeszcze przed utworzeniem parku narodowego, bo w roku 1951, podjęto próbę powrotu łosia na tereny Puszczy Kampinoskiej. Jako miejsce reintrodukcji wskazano obszar, na którym łosie czują się najlepiej czyli tereny bagienne oraz bory sosnowe. Obecnie spacerując zielonym szlakiem z Pociechy w stronę Sierakowa można spotkać pozostałości tzw. Łosiówki. Z kolei w roku 1980 rozpoczął się proces przywrócenia populacji bobrów. Dzięki ich powrocie więcej wody zatrzymuje się w parku przez tamy, które tworzą na ciekach wodnych. Natomiast w roku 1992 podjęto próbę reintrodukcji rysia. Proces się udał i szacuje się, że obecnie na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego znajduje się między 3 a 5 osobników.
Puszcza Kampinoska to również dom dla dużej liczby gatunków ptaków, w tym bociana czarnego
W Kampinoskim Parku Narodowym żyje ponad 200 gatunków ptaków, z czego około 160 odbywa tu lęgi. Dominują ptaki leśne, ale wiele z nich związanych jest także z terenami otwartymi. Park uznano za ostoję ptaków o randze europejskiej, co podkreślono w 1999 roku przez Parlament Europejski. W XXI wieku odnotowano tu 58 gatunków z załącznika I Dyrektywy Ptasiej.
Należy do nich m.in. lelek, gniazdujący na wydmach i wrzosowiskach, którego stan w Kampinosie jest wysoki. Bagniste olsy zamieszkuje żuraw – średnio gniazduje tu około 80 par. W starych drzewach swoje gniazda buduje bocian czarny, którego populacja wynosi około 15 par. W grądach spotkamy muchołówkę małą, śpiewającego ptaka, którego populacja liczy około 30 par, oraz muchołówkę żałobną, chętnie gnieżdżącą się w dziuplach. Kampinoski Park Narodowy to miejsce o wyjątkowej różnorodności ptaków, chronionych i cennych dla europejskiej przyrody.
Ptaki drapieżne i śpiewające Kampinoskiego Parku Narodowego
W Kampinoskim Parku Narodowym gniazduje 10 gatunków ptaków drapieżnych, w tym 7 leśnych. Najpospolitsze to myszołów i jastrząb. Na terenach podmokłych można spotkać błotniaki stawowe, a na łąkach polują orliki krzykliwe. Od 2000 roku w parku gniazduje bielik, największy polski ptak drapieżny. Wśród sów najliczniejszy jest puszczyk, a rzadkie gatunki, takie jak sóweczka i włochatka, zamieszkują stare lasy.
Leśne ptaki średniej wielkości reprezentują sójka, wilga oraz dzięcioły, w tym dzięcioł średni i dzięciołek, które preferują stare dęby i osiki. Najliczniejszą grupę stanowią ptaki śpiewające, m.in. rudzik, zięba, sikory i świstunka leśna. Na łąkach i w szuwarach żyją derkacz, czajka czy świerszczak, a zadrzewienia są domem słowika szarego i coraz częściej słowika rdzawego. Kampinoski Park Narodowy to różnorodne środowiska, które przyciągają wiele gatunków ptaków, zarówno drapieżnych, jak i śpiewających.
Gatunki obce i inwazyjne jako zagrożenie dla różnorodności biologicznej
Globalizacja przyczynia się do wzrostu liczby gatunków obcych i inwazyjnych w Kampinoskim Parku Narodowym. Spośród 29 gatunków ryb aż 8 to gatunki obce, w tym silnie inwazyjne trawianka i sumik karłowaty. Do najbardziej inwazyjnych zwierząt należą wizon amerykański (norka amerykańska), szop pracz i wtyk amerykański. Gatunki te, pozbawione naturalnych wrogów, wypierają lokalne organizmy o bardziej wyspecjalizowanych wymaganiach środowiskowych.
Gatunki te, pozbawione naturalnych wrogów, wypierają lokalne organizmy o bardziej wyspecjalizowanych wymaganiach środowiskowych. Skutkiem tego procesu jest homogenizacja przyrody – odległe ekosystemy stają się coraz bardziej do siebie podobne, co zagraża różnorodności biologicznej regionu. Problem ten wymaga działań ograniczających rozprzestrzenianie się gatunków inwazyjnych.
Płazy, Gady i Ryby w Kampinoskim Parku Narodowym
Kampinoski Park Narodowy jest domem dla wszystkich nizinnych gatunków płazów w Polsce (13 gatunków), w tym rzadkich kumaków nizinnych oraz ropuch zielonych i paskówek. Wśród gadów występują 3 gatunki jaszczurek: zwinka, żyworódka i padalec, oraz 3 gatunki węży: zaskroniec, żmija zygzakowata i rzadki gniewosz plamisty. Mimo że akweny zajmują jedynie 0,4% powierzchni parku, odnotowano w nich aż 29 gatunków ryb z 11 rodzin, z których najliczniejszą są karpiowate (17 gatunków). Do najcenniejszych ryb należą piskorz i różanka, chronione przez unijną Dyrektywę Siedliskową. Najczęściej spotykanymi gatunkami są płoć i szczupak, a w prywatnych stawach dominują karasie pospolite i srebrzyste. Ostatnim nowo odkrytym gatunkiem w KPN był śliz, zaobserwowany w 2014 roku. Bogactwo fauny wodnej oraz lądowej świadczy o różnorodności przyrodniczej parku, wymagającej dalszej ochrony.
Jeśli ten wpis okazał się dla Ciebie pomocny to będę wdzięczna za postawienie wirtualnej kawki. Mały gest a dla mnie motywacja do tworzenia kolejnych treści.
Serdecznie dziękuję 🙂
Podsumowanie - Zwierzęta Puszczy Kampinoskiej: bogactwo zwierzyny i wyzwania ochrony
KPN to miejsce o wyjątkowej różnorodności biologicznej, Do tej pory potwierdzono występowanie ok. 5 500 rodzajów zwierząt. Niestety, globalizacja sprzyja rozprzestrzenianiu się gatunków obcych i inwazyjnych, takich jak wizon amerykański, szop pracz czy sumik karłowaty, które zagrażają lokalnym ekosystemom. Inwazyjne gatunki wypierają rodzime organizmy, prowadząc do homogenizacji przyrody i utraty bioróżnorodności. Dlatego niezbędne są dalsze działania mające na celu kontrolowanie rozprzestrzeniania się tych gatunków oraz ochronę naturalnych mieszkańców parku.
Paulina Kurowska
Przewodniczka po Kampinoskim Parku Narodowym, animatorka czasu wolnego oraz pasjonatka turystyki rowerowej. Autorka projektu Atrakcje Bez Granic oraz Kobiece_Dwa_Koła.
